سبد خرید شما خالی است.
بررسی مصرف و بازده روزانه کلسیم در مرغان تخم گذار می‌تواند ما را در طراحی بهتره یک برنامه غذایی طولانی مدت برای چرخه تولید تخم مرغ بدون افت کیفیت پوسته یاری کند.
میتوانیم تعادل روزانه مصرف کلسیم و تولید را مورد آزمایش قرار دهیم. پرنده ۳۵ هفته سن دارد و در پیک سیکل تولید تخم مرغ خود است. در شرایط معمول تجاری این پرنده حدودا ۱۰۰ گرم خوراک مصرف می‌کند که ۴ درصد آن کلسیم است و (بیشتر از ۴/۰ درصد فسفات ندارد). بنابراین مصرف کلسیم روزانه این پرنده ۴۰۰۰ میلی گرم است.عمده خوراک در ساعات اولیه روز مصرف می‌شود در مقابل میزان کمی از خوراک بسته به اشتها و مدیریت اندازه ذرات ممکن است در بقیه روز مصرف شود.
از ۴۰۰۰ میلی گرم کلسیم خورده شده ۵۰۰ میلی گرم آن به صورت هضم نشده از طریق مدفوع از دست می رود. این میزان هدر رفت در حدود ۵/۱۲ درصد از کل کلسیم مصرف شده است و این به این معنی است که قابلیت هضم کلسیم به میزان قابل توجهی می تواند افزایش پیدا کند. ۴۰۰ میلی گرم کلسیم دیگر توسط ادرار از دسترس خارج می‌شود، و ۱۰۰ میلی گرم از کلسیم به ذخایر استخوانی بر می‌گردد. که به این ترتیب ۳۰۰۰ میلی گرم برای تخم مرغ باقی می‌ماند. از این میزان ۲۰۰۰ میلی گرم در پوسته تخم مرغ استفاده می‌شود و باقی مانده آن در شکل گیری زرده و آلبومین به کار گرفته می‌شود.
زمان تشکیل پوسته تخم مرغ
تشکیل تخم مرغ با تشکیل زرده و آلبومین در اوایل روز شروع می‌شود که نیازمند پروتئین و انرژی است. این نیاز با پیک مصرف خوراک همزمان است. پس از آن نیاز کلسیم برای پیک تشکیل پوسته تخم مرغ از اوایل بعد از ظهر تا ساعات ابتدایی عصر شروع می‌شود. در این زمان مصرف خوراک اندک است وتامین کلسیم مورد نیاز به دریافت کلسیم و جذب از خوراکی که قبلا مصرف شده و همچنین آزاد سازی آن از استخوان بستگی دارد.
ذخایر استخوانی محدود
ذخایر کلسیم استخوان حدود ۱۰۰۰ میلی گرم است که پرنده روزانه توانایی استخراج بیش از ۱۰۰ میلی گرم آن را ندارد. اگر جیره با کلسیم پایین در طولانی مدت استفاده شود این ذخایر در عرض چند روز خالی می‌شوند. و اگر مرغ شروع به استفاده از کلسیم ساختاری خود کند ممکن است آسیب ببیند.
منبع کلسیم ذره درشت
تغذیه بخشی از جیره به صورت ذرات کلسیم درشت راهی است تا اطمینان حاصل کنیم حتی در زمان اوج نیاز به کلسیم مقدار کافی از آن در روده باقی مانده تا جذب شود. برای این منظور سنگ آهک درشت ذره(۵-۲میلی‌متر) و پوسته صدف(۸-۲ میلی‌متر) مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آنجا که می توانند ماشین آلات خوراک را دچار ساییدگی کنند میتوانید در طی ساعات عصر گاهی به صورت سرک(روی سطح خوراک پاشیدن) استفاده شود.
بهبود دسترسی به کلسیم
مشخص شده که اضافه کردن اسید‌های ارگانیک قابلیت هضم کلسیم را مخصوصا در پرندگان مسن‌تر افزایش می‌دهد. اطمینان از دریافت سطح کافی ویتامین D که با جذب کلسیم ارتباط مستقیم دارد نیز راه خوبی برای حفظ جذب کلسیم در سطح بالا هست. در اینجا باید توجه کرد که مایکوتوکسین زیرالنون ویتامین D را باند می‌کند (با ویتامین D در جذب رقایت می‌کند) که باعث کمبود کلسیم ثانویه می‌شود. همچنین حداقل کردن میزان فسفر جیره نیز می‌تواند باعث افزایش دسترسی کلسیم شود، چرا که فسفر می‌تواند کلسیم را در روده باند کند و از دسترس خارج کند. علاوه بر این نمک ها فسفاتی معمولا دارای ناخالصی‌هایی معدنی دیگری هستند که می‌تواند در متابولیسم کلسیم و تشکیل پوسته تخم مرغ اختلال ایجاد کند. در نهایت آب شور و نمک اضافی جیره می تواند باعث کاهش دسترسی به کلسیم و افت کیفیت پوسته تخم مرغ شود. مشخص شده است که اضافه کردن ویتامین دی و ویتامین سی در آب آشامیدنی به ترتیب باعث کاهش اثرات زیرالنون و کلر اضافی می‌شود.
پرندگان مسن
کیفیت پوسته تخم مرغ معمولا با افزایش سن مرغ افت می‌کند.این افت اولا به دلیل افزایش اندازه تخم مرغ است چراکه مرغ نمی‌تواند بیش از ۲۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم را رسوب دهد ثانیا کاهش قابلیت دسترسی کلسیم که با افزایش سن اتفاق می‌افتد و در آخر نیز پرندگان مسن تر بیشتر از ذخایر استخوانی خود استفاده می‌کنند که این به مشکلات حرکتی وکاهش تولید تخم مرغ می‌انجامد. افزایش کلسیم جیره راه حل این مورد نیست زیرا باعث بدتر شدن وضعیت و فرسوده شدن سیستم جذب کلسیم و همچنین آسیب به کبد می‌شود. عوامل محافظت کننده کبد ممکنه در اینجا مفید باشند، اما برای یافتن ترکیبات مناسب که واقعا موثراند تلاش بیشتری لازم است.افزایش دسترسی به کلسیم با استفاده از روش‌هایی که در بالا توضیح داده شد نیز مشکل زا است. چرا که اندام های مرغ نمی‌تواند با فشار بالای تولید در مرغ های امروزی را مواجه شوند.
به طور خلاصه
درک تعادل روزانه بین مصرف کلسیم و تولید در مرغان امروزی از مهمترین فاکتورهای تولید بالا، طول عمر پرنده ،سلامتی و آسایش آن است.اتکا به مصرف روزانه خوراک برای تعیین نیاز کلسیم معمولا کافی نیست.با ورود پرنده به مراحل بعدی سیکل تولید اقدامات برای اطمینان حاصل کردن از دسترسی پرنده به کلسیم کافی مهمتر می‌شوند.نمی توان از کاهش مصرف خوراک و کلسیم استخوان جلوگیری کرد اما می‌توان سرعت این کاهش را پایین آورد.
میثم فراهانی
