معرفی کربنات کلسیم

کلسیم مهمترین و پر مصرف ترین ماده معدنی برای بدن است. برای تامین کلسیم امروزه از کربنات کلسیم به عنوان اصلی ترین منبع این ماده معدنی در دامداری ها استفاده میشود.

کربنات کلسیم یا CaCo3 یک ماده معدنی استثنایی است، که بیش از ۴٪ از پوستهٔ زمین را تشکیل می دهد و در سرتاسر دنیا یافت می‌شود. این ماده یکی از پرکاربردترین مواد شناخته شده برای بشر است.

کربنات کلسیم یک سنگ رسوبی است و حدود ۱۰% از کل سنگ‌های رسوبی کره زمین را شامل می‌شود. این سنگ‌ها طی میلیون ها سال و با ته‌نشینی اسکلت حیوانات به صورت لایه‌لایه تشکیل شده اند.

مزایای کربنات کلسیم

کلسیم برای جذب ابتدا باید در مایعات روده محلول شود بنابراین میزان حلالیت منبع آن مهم است، که این مهم به PH روده، شکل فیزیکی و سایز منبع کلسیم بستگی دارد. انحلال پذیری منبع کلسیم به شدت به  منشا آن وابسته است.

سنگ کربنات کلسیم حاوی ۳۸% کلسیم خالص می باشد، و به دلیل انحلال پذیری مناسب آن تبدیل به منبع اصلی کلسیم دام و طیور شده است.

منابع کلسیم (صدف و کربنات کلسیم)

از سال ۱۹۲۰ تا به امروز تحقیقات و آزمایشات بسیاری بر روی عملکرد صدف و کربنات کلسیم و تفاوت آنها انجام شده است که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

((باکنیر و مارتین ۱۹۲۰،هالپین و هیز ۱۹۲۲ – تالی و فرانک ۱۹۴۳- میلر و بیرس ۱۹۳۵ – رائو و پلات ۱۹۴۹ – پیترسن و همکاران ۱۹۶۰ – هارم و رولند ۱۹۷۶ – بیزاپ و همکاران ۱۹۷۴ – رابون و رولند ۱۹۸۵)) در مجموع این تحقیقات نشان دادند که در تامین کلسیم تفاوت معنا داری بین صدف و کربنات کلسیم وجود ندارد.

در محدود تحقیقاتی که برتری یکی از این دو منبع را نشان داده اند، در واقع نتایج به دست آمده به دلیل استفاده استفاده ازصدف و کربنات کلسیم در سایزهای متفاوت بود که منجر به برتری یکی نسبت به دیگری میشد (برای مثال مقایسه صدف گرانولی با پودر کربنات کلسیم).

زیرا ذرات درشتر و سختتر بیشتر در روده می‌مانند که باعث بیشتر حل شدن آنها می شود در حالی که ذرات کوچکتر و نرم تر زودتر از دستگاه گوارش عبور می کنند. اما زمانی که از اندازه ذرات مشابه برای مقایسه دو منبع استفاده شد تفاوتی بین آنها مشاهده نشده است. پس برای انتخاب منبع کلسیم باید موارد دیگری مانند صرفه اقتصادی، بهداشت و… را مد نظر قرار داد.

انواع کربنات کلسیم:

کربنات کلسیم میکرونیزه

کربنات کلسیم ارزنی

کربنات کلسیم ریزگرانول

کربنات گلسیم گرانول

کربنات کلسیم مش ۱۵۰

کربنات کلسیم مش ۴۰۰

انتخاب منبع کلسیم

در گذشته برای تامین کلسیم از صدف و پودر استخوان یا پوسته تخم مرغ استفاده میشد، ولی صدف (به دلیل منشا آلی آن) دارای آلودگی‌های مختلف زیستی، شیمیایی و میکروبی است ضمن این که صدف مستعد رشد کپک‌ها و سموم تولید شده‌ی آنهاست که این موارد منجر به بروز بیماری و تلفات در گله ها می شود.

در حال حاضر به علت دور بودن معادن صدف (که اکثرا در شمال کشور قرار دارند) از محل مصرف و افزایش قیمت حمل و نقل و همچنین قیمت بالاتر صدف در مقایسه با کربنات کلسیم استفاده از صدف مقرون به صرفه نسیت.

امروزه با جایگزینی کربنات کلسیم با استانداردهای مشخص به عنوان اصلی ترین منبع تامین کلسیم در جیره دام و طیور علاوه بر حل مشکلات سلامتی و بهداشت، از نظر اقتصادی نیز کاهش هزینه مناسبی برای تولید کنندگان حاصل شده است.

کربنات کلسیم همچنین دارای میزان بسیار کمتری فلوئور(F) بوده، و به دلیل PH مناسب مانع اسیدی شدن و تحلیل استخوان‌های حیوان می‌شود.