رنگ یکی از مهمترین فاکتورها است که در انتخاب و ارزیابی مصرفکنندگان غذا، از جمله مصرفکنندگان تخممرغ، تاثیر میگذارد. سلامت مرغ برای تاثیر کاروتینوئیدها در رنگ زرده لازم است. گرفتن نتایج خوب از مرغی که روی تخم خوابیده بستگی زیادی به سلامت و زیستپذیری مرغ دارد. باید برنامه بهداشتی خوبی، از جمله واکسیناسیون، برای طیور وجود داشته باشد تا بهترین حفاظت را در طول مرحله پرورش داشته باشیم. پارامترهای زیست محیطی مرغداری نیز باید به منظور ایجاد بهترین شرایط برای آسایش مرغ ها مدیریت شود. با این وجود، گاه به علت وجود انگل ها(کوکسیدیوز )، کرمها، ویروسها یا موجودات بیماری زا سلامت مرغهای خوابیده روی تخم تهدید میشود که میتواند بر روی رودهها تاثیر ویژهای بگذارد و در نتیجه جذب کاروتینوئیدها را مختل کند و زرده تخممرغ را کم رنگ نماید. از این رو درخشندگی زرده تخممرغ میتواند به عنوان نشانه سلامت و کارایی خوب کل طیور مرغداری تلقی شود.
اهمیت کاروتینوئیدها در سلامت طیور
در سال ۱۸۳۱، واکنردر(Wackenroder)، کاروتینوئید زرده شفاف را، که بعدها کاروتن نامیده شد، از کاروتینوئید خانواده هویج مجزا نمود و در سال ۱۸۳۷برسلیوس از برگ درختانی که در فصل پاییز رشد کرده بودند، کاروتینوئیدهای زرد استخراج نمود و آن را زاتوفیل نامید. امروزه، ۷۵۰ ترکیب از خانواده کاروتینوئید شناخته شده است که رنگهای مختلفی را در برمیگیرد، از زرد روشن گرفته تا قرمز تیره. کاروتینوئیدها زمانی که با پروتئینها ترکیب میشوند میتوانند رنگهای سبز و آبی به وجود آورند.
کاروتینوئیدها در طول تاریخ به دلیل مشخصات رنگ زرده تخممرغ شناخته شده هستند و قبلا تصور میشد که نقش ویژهای در رشد جنین طیور دارند. امروزه، تحقیقات نشان میدهد زمانی که نوع ویژهای از کاروتینوئیدها مانند کانتازانتین در رژیم غذایی قرار گیرند میتوانند ظرفیت آنتی اکسیدان تخمها را افزایش دهند. کاروتینوئیدها به کاروتنها، کاروتینوئیدها، که اکسیژن را در مولکولها حفظ نمیکنند، و زانتوفیلها یا اکسی کاروتنوئیدها تقسیم میشوند. کاروتنها منابع غنی ویتامین آ هستند. با این حال، فقط کمتر از ۱۰ درصد کاروتینوئیدهای شناخته شده میتوانند به ویتامین آ تبدیل شوند. نقش کاروتینوئیدهایی که پروویتامین نیستند باید مشخص شود، اگرچه نقش و عملکردهای مهم و اساسی آن از جمله فعالیتهای آنتی اکسیدانی، علامتدهی سلولی و تنظیم عامل رونوشت، پیشرفت تفاوت سلولی، تنظیم تکثیر سلولی و ویژگیهای رنگ طبیعی مشخص شده است.
تاثیرات جذب کاروتینوئید و جذب و ترکیب غذا
کاروتینوئیدها چه تأثیری در طیور میگذارند و ارتباط آنها با ظاهر و سلامتی طیور چیست؟
نقش کاروتینوئیدها در ظاهر پر و بال طیور
به نظر میرسد که ظاهر جذاب و دفاع ایمنی میتواند به وسیله کاروتینوئیدها تعیین شود؛ این فرض وجود دارد که کاروتینوئیدها بر رنگ و ظاهر طیور نر و سلامت بیشتر آنها موثر باشند. وجود کاروتینوئید در پرندگان ماده غیر اهلی زیبایی پرهایشان را بیشتر کرده است. در نتیجه فقط در طیور سالم و مناسب است که کاروتینوئید مستقیما بر پرها تاثیر میگذارد. هرگونه مشکل مثل انگل، استرس اکسیداتیو و نقصهای رژیم غذایی میتواند مصرف کاروتینوئیدها برای سلامت طیور را کاهش دهد و برای حل بیماری به کار گرفته شود و در نتیجه زیبایی پرها نیز کاهش یابد.
جذب کاروتینوئید
هرچند که شناخت ما از جذب کاروتینوئید در گونههای طیور کافی نیست اما به نظر میرسد که کاروتینوئید در تهی روده آنها جذب میشود. شکل ۱ شمایی کلی از جذب کاروتینوئیدها در روده را نشان میدهد. بعد از هضم غذا، کاروتینوئیدها از طریق هضم آنزیمها، از جمله آنزیم لیپاز، از رحم بیرون میآیند.
