تفاوت اوره خام و اوره آهسته رهش
کاهش هزینه تولید جزو دغدغه های اصلی هر مدیری محسوب میشود. و همیشه به این سوال فکر میکنند که چطور میتوان هزینههای جاری را کم کرد و به میزان سود اضافه کرد؟. مدیران همواره به دنبال کم کردن هزینه واحد تولیدی خود هستند، اما کاهش هزینه واحد دامداری همیشه آسان نیست و به خلاقیت و امتحان راهکارهای نو احتیاج دارد که ممکن است به آن ها فکر نکرده باشید. اوره آهسته رهش میتواند هزینههای خوراک دام را به شکل چشمگیری کاهش دهد. اما چگونه؟
در بازار امروز دام و طیور قیمت نهاده ها از جمله کنجاله سویا به دلیل افزایش قیمت جهانی آن و همچنین افزایش قیمت ارز افزایش زیادی پیدا کرده است که خود به تنهایی باعث بالا رفتن هزینه دامداری شده است. در این شرایط یافتن راهی برای کاهش هزینه تولید …… به همین دلیل استفاده از مواد جدید در جیره دام مثل استفاده از تریتیکاله برای تامین بخشی از علوفه یا به کار بردن اوره و اوره آهسته رهش برای تامین بخشی از پروتئین جیره در حال افزایش است.
آمار آمریکا نشان می دهد استفاده از اوره در سال ۱۹۷۰-۱۹۶۵ به دلیل افزایش قیمت سویا به عنوان منبع پروتئین شروع به افزایش کرد و به ۵۰۰ تا ۵۵۰ هزار تن در سال رسید این آمار میزان مصرف اوره در سال های ۱۹۷۳-۱۹۷۲ را ۷۰۰ هزار تن نشان میدهد، اما در بین سال های ۱۹۷۵-۱۹۷۳ مصرف اوره به ۴۰۰ هزار تن در سال کاهش پیدا کرد. دلیل این کاهش مصرف نگرانی دامدارن به خصوص پرورش دهنگان گاو شیری نسبت به کاهش مصرف خوراک، مشکلات تولیدمثلی و از همه مهمتر مسمومیت با اوره بود.
اما چرا بیشتر متخصصان تغذیه استفاده از اوره آهسته رهش را به جای استفاده از اوره خام توصیه می کنند؟ چه عاملی باعث میشود به رغم پایین تر بودن قیمت اوره و بالاتر بودن مقدار نیتروژن آن، استفاده از آن محدود باشد؟
برای پاسخ به این پرسش ها نخست باید متابولیسم اوره در بدن دام نشخوارکننده را توضیح دهیم.
میکروبهای شکمبه تولید کننده های میکروسکپی:
میکروارگانیسم های شکمبه توانایی تبدیل مواد مختلف به محصولات میکروبی را دارند. درواقع میتوان گفت شکمبه راکتوری است که مواد تجزیه پذیر در آن به محصولات میکروبی تبدیل میشوند. متخصصان تغذیه از این قابلیت برای تبدیل مواد با ارزش غذایی پایین به محصولات میکروبی که ارزش به مراتب بالاتری دارند، استفاده میکنند.
میکروبهای شکمبه شامل سه دسته (باکتریها، آغازیان و قارچها) هستند که در این میان باکتریها اهمیت بسیار زیادی دارند و بیشتر محصولات میکروبی حاصل فعالیت آنهاست.
میکروارگانیسمهای شکمبه
در میان باکتریها، تجزیه کنندههای سلولز و همی سلولز هستند که با هضم دیواره سلولی محصولات گیاهی انرژی آنها را آزاد کرده و به مواد قابل جذب برای دام تبدیل میکنند. این باکتریها برای عملکرد مناسب نیاز به مقدار مشخصی آمونیاک در شکمبه دارند. آمونیاک همچنین پیش ماده اولیه برای تولید پروتئین میکروبی است، که میکروبهای شکمبه با ترکیب آمونیاک و کربوهیدراتهای خوراک پروتئین تولید میکنند.
نیاز پروتئین دام:
منابع تامین پروتئین برای بدن دام به پروتئین ۱- میکروبی ۲- پروتئین عبوری (غیرقابل تجزیه درشکمبه) و ۳- پروتئین آندوژنوس (تولید داخل بدن) تقسیم میشوند. که در نهایت همه باهم پروتئین قابل متابولیسم را ایجاد میکنند، که دام برای بقا و تولید از آن استفاده میکند. پروتئین میکروبی منبع باکیفیتی محصوب میشود که میتواند حدود ۵۰ درصد از احتیاجات گاوهای شیرده و ۷۰ تا ۸۰ درصد احتیاجات گوساله پرواری و گوسفند را برآورده کند.
پروتئین تجزیه پذیر در شکمبه از جمله عوامل زیربنایی است.
در جیره نوسی اصل بر رفع نیاز پروتئین با کمترین هزینه با استفاده از منابع یاد شده است.
سه راهبرد اساسی در مدیریت متابولیسم پروتئین در نشخوارکنندگان
تولید پروتئین میکروبی:
پروتئین موجود در خوراک از نظر تجذیه پذیری در شکمبه به ۳ بخش تقسیم میشوند:
۱- غیرقابل تجزیه (عبوری)
۲- تجزیه پذیر آهسته
۳- تجزیه پذیر سریع. پروتئین غیرقابل تجزیه (عبوری) در تولید پروتئین میکروبی نقشی ندارد، اما دو گروه دیگر می توانند به پروتئین میکروبی تبدیل شوند.
نمودار زیر نحوه تولید پروتئین قابل متابولیسم را نشان میدهد:
همانطور که در گراف بالا مشخص است هرچه سرعت تجزیه پروتئین پایینتر باشد تولید پروتئین میکروبی افزایش مییابد. درواقع توانایی باکتریهای شکمبه برای متابولیسم محدود است و در زمان مشخص مقدار مشخصی پروتئین میکروبی تولید میکنند. به همین دلیل درصورت بیش از حد بودن مواد غذایی، اتلاف صورت میگیرد.
ابتدا اوره در شکمبه توسط آنزیم اورهآز تجزیه شده و آمونیاک تولید میشود، سپس آمونیاک توسط آنزیمهای دیگری با استفاده از انرژی کربوهیدراتها به پروتئین تبدیل میشود. اما اگر مقدار آمونیاک تولید شده زیاد باشد، و با کربوهیدراتهای موجود همخوانی نداشته باشد. مقدار بسیار زیادی از آن مورد متابولیسم قرار نمیگیرد، و از دیواره شکمبه به محیط داخلی بدن نشت میکند، نشت اوره و آمونیاک باعث بهم خوردن هموئستازی بدن شده، و اخلالات متابولیکی را به دنبال دارد.
در اینجا به پاسخ سوال اول خود میرسیم، اوره خام در محیط شکمبه ضرف چند دقیقه تجزه شده، مقدار بسیار زیادی آمونیاک آزاد میکند. سرعت تجزیه اوره خام به قدری زیاد است که باکتریهای شکمبه زمان و انرژی لازم برای تبدیل آن را ندارند.
در این صورت سیکل اوره در بدن مختل میشود. اوره و آمونیاک اضافی از روند طبیعی متابولیسم بدن خارج شده و در بافتهای دیگر تجمع مییابند.
گراف زیر سیکل متابولیسم اوره را در بدن نشان میدهد
کبد و کلیه مراکز سمزدایی بدن هستند، مقدار اضافی اوره و آمونیاک در کبد سمزدایی و توسط کلیه از بدن دفع میشود. اگر آمونیاک و اوره به مقدار زیاد از دیواره شکمبه نشت کنند، کبد توانایی سمزدایی آنها را ندارد، و این مواد با ورود به خون در بدن به بخشهای دیگر بدن میروند.
اولین مشکل اوره خام میتواند ابتلا به آلکالوز باشد. با افزایش غلظت امونیاک در شکمبه NH3 به NH4+ تبدیل میشود و ph شکمبه افزایش میابد. دامها به طور طبیعی به کاهش ph مقاومت بیشتری دارند و نسبت به افزایش ph حساس هستند. به هم خوردن ph شکمبه موجب تغییر میکروبهای شکمبه میشود، پس از آن هضم و جذب و ظریب تبدیل خوراک تحت تاثیر قرار میگیرد.
دومین مشکل نارسایی کبد است، کبد به عنوان مرکز متابولیسم اوره، با افزایش اوره دچار مرگ سلولی میشود. در صورت ادامه این روند، نارسایی کبد بروز میکند، و مهمترین مرکز متابولیسم بدن دچار مشکل میشود که حتی میتواند مرگ را به دنبال داشته باشد.
یکی از بخشهایی که اوره در آن تجمع مییابد دستگاه تولیدمثلی است. از اختلالات تولیدمثلی میتوان به عدم آبستنی، جذب جنین، سخت زایی،در موارد شدید سقط جنین اتفاق میافتد. درصورت بروز مشکلات تولیدمثلی اساس پرورش گاوشیری زیر سوال میرود، چراکه شیردهی درپی آبستنی و زایش شروع میشود و درصورت عدم زایش هزینههای صورت گرفته تولید و درآمدی درپی نخواهد داشت.
در موارد شدید مسمومیت با اوره ایجاد میشود. با جذب اوره و آمونیاک بیش از ظرفیت کبد این مواد وارد خون شده و باعث مسمومیت می شوند. علایم مسمومیت با اوره تا حدود ۳۰ دقیقه بعد از مصرف آن ظاهر میشود و در صورت عدم درمان سبب مرگ دام میشود. این علایم شامل افزایش ترشح بزاق،لرزش ماهیچه و گرفتگی آن،افزایش تعداد تنفس،عدم تعادل،عرق کردن و گرفتگی دست و پا ،حرکات تشنجی کره چشم،افزایش ضربان نبض(۲۰۰-۱۰۰ ضربان در دقیقه)می باشد.در حالتی که مسمومیت شدید نباشد تنها نشانه آن وجود نفخ در دام ها میباشد.
بهطور کلی بازده استفاده از اوره خام در دامها، در شرایط پرورش، برای تولید پروتئین میکروبی، نسبتاً پایین است.
چرا اوره آهسته رهش؟
یک راهکار برای بهبود استفاده از اوره توسط نشخوارکنندگان، همزمانسازی تخمیر منابع انرژی و پروتئین، و کنترل غلظت آمونیاک قابل دسترس در شکمبه است. بهترین نتیجه زمانی حاصل میشود که آمونیاک به صورت مستمر و ذره ذره در شکمبه آزاد شود. برای بهبود استفاده از آمونیاک آزاد شده از اوره، منابع آهسته رهش برای دسترسی مداوم به نیتروژن آمونیاکی در بلندمدت طراحی شدهاند. برخلاف اوره خام، که در چند دقیقه آزاد میشود،
منابع باکیفیت اوره آهسته رهش آزادسازی را طی حدود ۸ ساعت انجام میدهند. با انتشار آهسته نیتروژن آمونیاکی، خطر ابتلا به مسمومیت کاهش و خوشخوراکی جیره بهبود مییابد، به این ترتیب بازده استفاده از نیتروژن در گاوهای شیری افزایش قابل توجهی پیدا می کند که به همین دلیل استفاده از اوره آهسته رهش در جیره نشخوارکنندگان در حال توسعه یافتن است.
برای آشنایی بیشتر با خواص شگفتانگیز اوره آهسته رهش میتوانید این مقاله را بخوانید. همچنین برای آشنایی بیشتر با اوره آهسته رهش این مقاله اوره آهسته رهش چیست؟ را بخوانید.
منبع: https://www.wattagnet.com
برای دریافت مشاوره رایگان و خرید اوره آهسته رهش همین الان تماس بگیرید. ۰۲۱۶۶۱۲۱۱۳۰