چرا باید نمک در خوراک دام در نظر گرفته شود؟
نمک خوراک دام یک مکمل ضروری برای خوراک است نمک تعادل مواد معدنی حیوانات در سطح مناسب حفظ میکند و دام را سالم نگه میدارد. نمک برای متعادل کردن خوراک دام یا نیاز غذایی به سدیم و کلر استفاده میشود. به طور خلاصه سدیم و کلر الکترولیت های اصلی هستند که به حفظ گرادیان الکتروشیمیایی غشاسلولی که به نام پتانسیل غشایی معروف است کمک میکنند نمک به حفظ حجم و فشار خون کمک میکند و در سیستم رنین- آنژیوتانسین -آلدسترون شرکت میکنند.
استفاده از نمک برای تکمیل رژیم غذایی دام و حیوانات برای سلامتی آنها و همچنین تولید آن ها ضروری است نمک از دو ماده مغذی حیاتی یعنی سدیم و کلرید تشکیل شده است سدیم برای سیستم عصبی ، عضلات ، خون و سایر عملکردهای مورد نیاز حیوان ضروری است.
نمک از این نظر منحصر به فرد است که حیوانات نسبت به سایر مواد معدنی اشتهای بسیار بهتری برای سدیم کلرید موجود در نمک دارند از نمک میتوان به عنوان محدودکننده مصرف خوراک استفاده کرد. اگر چه بدن حاوی حدود ۰/۲ درصد سدیم است اما برای زندگی ضروری است و به شدت تنظیم میشود حدود نیمی از سدیم موجود در بدن در بافتهای نرم بدن است نیمه دیگر در استخوان است سدیم کاتیون اصلی تنظیم کننده سرم خون است توانایی عضلات برای انقباض به غلظت مناسب سدیم بستگی دارد سدیم نقش اصلی را در انتقال تکانههای عصبی و حفظ ریتمیک عملکرد قلب ایفا میکند جذب موثر اسیدهای آمینه و مونوساکاریدها از روده کوچک نیاز به سدیم کافی دارد.
ماده مغذی دیگر نمک کلرید است که برای زندگی ضروری است کلرید آنیون اصلی خون است و برای حفظ تعادل اسید و باز خون ضروری است کلرید بخش ضروری از اسید هیدروکلریک تولید شده توسط معده است که برای هضم بیشتر غذاها مورد نیاز است متاسفانه اغلب تصور میشود که اگر نیاز سدیم برآورده شود نیاز کلرید نیز به طور خودکار برآورده میشود با این حال شواهد اخیر نشان میدهد که همیشه نمی توان چنین باشد.
تاثیر نمک بر دامهای شیری و پرواری
نمک به گاوها کمک میکند تا اشتها و وزن طبیعی بدن را افزایش داده و همچنین باعث افزایش مصرف خوراک و افزایش وزن میشود. نمک نیز تشنگی را افزایش میدهد. گاوهایی که از مخلوط نمک استفاده میکنند ۵۰ تا ۷۵ درصد بیشتر از حد معمول آب مینوشند. نمک نقش اساسی در رشد، کارایی و تولید مثل حیوان دارد مصرف نمک به جلوگیری از کم آبی، هضم و جذب غذا کمک میکند.
بسیاری از حیوانات تا زمانی که منبع در دسترس باشد مصرف نمک خود را تنظیم می کنند با این حال مواقع خاصی وجود دارد که نمک بیشتری لازم است به عنوان مثال گرما باعث میشود حیوانات نمک بیشتری از طریق عرق و ادرار از دست دهند همین از دست دادن نمک در زمان رطوبت شدید اتفاق میافتد به خصوص زمانی که حیوان آب بیشتری مصرف می کند مصرف نمک ممکن است دو برابر شود.
هنگامی که کمبود نمک وجود دارد بدن حیوان دفع سدیم و کلرید را در ادرار کاهش میدهد اگر حیوان برای مدت طولانی نمک در غذا دریافت نکند حیوان شروع به خوردن و لیسیدن لباس، چوب، فضولات وغیره میکند.
دانشمندان با آزمایشات انجام شده دریافتهاند که گاو هایی که با نمک تغذیه نمیشوند اشتهای آن ها دو تا سه برابر کاهش مییابد. در صورت کمبود کمبود نمک، پروتئین و انرژی خوراک دام به درستی استفاده نمیشود؛ در نتیجه وزن بدن حیوان کاهش مییابد و تولید شیر دامهای شیرده کاهش مییابد.
عوارض عدم وجود نمک در جیره دام
علائم کمبود نمک در گاوهایی که به مقدار زیاد شیر میدهند به سرعت و به وضوح ظاهر میشود. زیرا نمک از طریق شیر از بدن آنها خارج میشود و برای رفع این کمبود باید از طریق رژیم غذایی نمک دریافت کند.
کمبود شدید سدیم کلرید در خوراک دام منجر به تشنج، کما، آسیب مغزی و در نهایت مرگ دام میشود. کمبود خفیف سدیم کلرید در خوراک دام به شکل کاهش بهرهوری در تمام طبقات همه حیوانات مشهود است.
تاثیر نمک در جیره طیور
به دلیل کمبود نمک در جیره طیور برای مدت طولانی سرعت رشد آن ها متوقف میشود و تولید تخم مرغ در مرغهای تخمگذار کاهش مییابد. طیور همچنین عادت میکنند که برای مدت زمان کافی در جیره پرهای یکدیگر را بچینند. بدون نمک رشد کند شده و جوجهها کسل و بی حال میشوند در پرندگان مسن تر اشتها کاهش مییابد. رفتار نوک زدن ممکن است افزایش یابد و تولید تخم کاهش مییابد. در تک معده ایها نیز به هنگام تغذیه سطوح پایین نمک کمبود کلر ایجاد میشود. کمبود کلر در جوجهها منجر به رشد بسیار ضعیف مرگ و میر شدید، علایم عصبی، از دست دادن آب بدن و کاهش غلظت کلر خون میشود.