اثرات آنزیم فیتاز (ناتافوس) و مخمر ساکارومایسس سرویسیه (بایوساف) بر عملکرد، کلسیم و فسفر خون جوجه های گوشتی

چکیده

به منظور بررسی امکان استفاده از آنزیم فیتاز و مخمر ساکارومایسس سرویسیه در جیره غذایی بر پایه ذرت-کنجاله سویا با فسفر قابل دسترس متفاوت در جوجه‎های گوشتی آربور ایکرز، آزمایشی با ۲۶۴ قطعه جوجه یک روزه با میانگین وزن ۶/۴۴ گرم و با استفاده از یک طرح کاملاً تصادفی با ۶ تیمار و ۴ تکرار و در هر تکرار ۱۱ قطعه جوجه یک روزه برای دوره‌های آغازین، رشد و کل دوره انجام شد. جیره‎های آزمایشی در دوره‌های مختلف پرورش به گونه‌ای تهیه شدندکه از نظر انرژی و پروتئین یکسان ولی از نظر مقدار فسفر قابل دسترس متفاوت بودند بطوریکه جیره برپایه ذرت و سویا دارای مقدار فسفر توصیه شده  NRC (شاهد) و جیره‎های دیگر حاوی ۵۰ درصد فسفر قابل دسترس کمتر از توصیه شده بودند و سایر مواد مغذی جیره‌ براساس انرژی متعادل شد. تیمار‌های آزمایشی شامل ۱T) جیره شاهد، ۲T) جیره شاهد + ۵۰۰ واحد فیتاز + ۱/۰ درصد مخمر، ۳T) جیره شاهد حاوی ۵۰ درصد فسفر قابل دسترس توصیه NRC،T4) جیره شاهد حاوی ۵۰ درصد فسفر قابل دسترس توصیه NRC + 1/0 درصد مخمر،T5) جیره شاهد حاوی ۵۰ درصد فسفر قابل دسترس توصیه NRC + 500 واحد فیتاز و T6) جیره شاهد حاوی ۵۰ درصد فسفر قابل دسترس توصیه NRC + 500 واحد فیتاز + ۱/۰ درصد مخمر بود. موارد اندازه گیری شامل عملکرد (مصرف خوراک روزانه، افزایش وزن روزانه، ضریب تبدیل خوراک)، کلسیم و فسفر خون بوده است. نتایج نشان داده است که تنها کاهش ۵۰ درصدی فسفر قابل دسترس در جیره شاهد بدون آنزیم (۳T) موجب کاهش معنی‎دار در مصرف خوراک روزانه و افزایش وزن روزانه نسبت به جیره شاهد همراه و بدون آنزیم و مخمر شده است (۰۵/۰>P). بهترین ضریب تبدیل (۹۳/۱) در تیمار شاهد (۱T) بدست آمد و استفاده از آنزیم فیتاز و مخمر در جیره شاهد (۲T) و شاهد حاوی ۵۰ درصد فسفر (۳T) موجب بهبود ضریب تبدیل نشد. غلظت کلسیم خون در کلیه تیمارها مشابه بوده ولی غلظت فسفر خون در ۲۱ و ۴۲ روزگی در تیمارهای حاوی ۵۰ درصد فسفر قابل دسترس (۳T، ۴T ، ۵ Tو ۶T) به طور معنی‌داری نسبت به تیمار شاهد حاوی فیتاز و مخمر) ۲T)، کاهش یافت (۰۵/۰(p< . نتایج کلی نشان می‎دهد که استفاده از آنزیم فیتاز و مخمر در جیره شاهد و جیره‎های حاوی ۵۰ درصد فسفر قابل دسترس قابل توصیه نیست.

مقدمه

امروزه استفاده از جیره‌های غذایی استاندارد بر پایه ذرت و سویا در پرورش طیور گوشتی به منظور تأمین نیاز حیوان به انرژی، پروتئین، مواد معدنی و ویتامین‌ها مرسوم شده است. تحقیقات زیادی در خصوص جایگزینی منابع پروتئینی و یا استفاده بهینه از سایر مواد مغذی از جمله فسفر قابل دسترس به منظور کاهش هزینه‌های پرورش انجام گرفته است. (Nelson, 1967). بخش عمده فسفر موجود در جیره غذایی، با توجه به نوع خوراک استفاده شده، به حالت فسفر غیرقابل دسترس و یا متصل به اسید فایتیک است که در صورت عدم موازنه آن در جیره غذایی موجب کاهش عملکرد می‌گردد (Nelson, 1967). فیتات علاوه بر فسفر، قابلیت دسترسی سایر مواد مغذی مثل کلسیم، روی، مس، اسیدهای آمینه و غیره را نیز در جیره محدود می‌سازد. از آنجائیکه فسفر در فعالیت‌های فیزیولوژیک واجد اهمیت است و کمبود آن در غذا اثرات نامطلوبی در بافت‌های مختلف بخصوص استخوان‌ها دارد و در نهایت سبب کاهش عملکرد طیور می‌شود (Edward & Veltman, 1983; Ravindran et al., 2001). تأمین فسفر مورد نیاز از طریق منابع معدنی، موجب افزایش هزینه جیره شده ولی استفاده از آنزیم فیتاز ضمن کاهش اثرات نامطلوب فیتات، فسفر متصل به آن را آزاد نموده و بدین ترتیب نیاز به فسفر تأمین می‌شود (Angel et al., 2000).

میکروارگانیسم‌های مختلفی از قبیل قارچ‌ها، مخمرها و باکتری‌ها توانایی تولید آنزیم فیتاز را دارند و برای افزایش قابلیت دسترسی فسفر فیتاته در جیره‌های کم‌فسفر جوجه‌های گوشتی برای بهبود عملکرد استفاده می‌شود. (Sohail & Roland, 1999). مخمر ساکارومایسس سرویسیه علاوه بر آزادسازی فسفر، داراری اثرات پروبیوتیکی نیز بوده و از طریق تقویت میکروارگانیسم‌های مفید در دستگاه گوارش موجب حفظ سلامتی و بهبود عملکرد می‌گردد (Fooks & Gibson 2002). بنابراین بررسی اثر افزودن مخمر ساکارومیسس سرویسیه و آنزیم فیتاز به جیره‌های بر پایه ذرت و سویا ضروری و با اهمیت به نظر می‌رسد. هدف از این تحقیق بررسی اثرات آنزیم فیتاز و مخمر ساکارومایسس سرویسیه بر عملکرد، میزان کلسیم و فسفر خون جوجه‌های گوشتی است.

متن کامل مقاله: اثرات آنزیم فیتاز (ناتافوس) و مخمر ساکارومایسس سرویسیه (بایوساف) بر عملکرد، کلسیم و فسفر خون جوجه های گوشتی